Khi gia công cơ khí, như cắt và hàn thép không gỉ hay inox, thường xuất hiện các vết hàn sỉ tại các góc khuất, lồi hoặc lõm, gây khó khăn trong việc tẩy vết hàn và gây tốn kém trong quá trình sản xuất. Vì vậy, cần phải áp dụng các phương pháp làm sạch mối hàn inox hiệu quả.
Các phương pháp này có thể bao gồm cơ học, hóa học hoặc kết hợp giữa cơ học và hóa học. Tuy nhiên, lựa chọn phương pháp phù hợp cần dựa trên tính chất của vết hàn và các yếu tố khác như mức độ an toàn, tốc độ và chi phí.
Tẩy mối hàn inox là gì?
Tẩy mối hàn inox là quá trình loại bỏ các vết bẩn, xỉ, và các tạp chất khác trên bề mặt kim loại inox sau khi đã hoàn thành quá trình hàn. Các vết bẩn và xỉ hàn có thể ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ và khả năng chống ăn mòn của inox, do đó việc tẩy sạch mối hàn inox là rất quan trọng trong quá trình sản xuất và gia công cơ khí inox.
Các phương pháp tẩy mối hàn inox bao gồm cơ học, hoá học, điện hoá, và phương pháp khí hóa. Các phương pháp này đều có thể được sử dụng tùy thuộc vào loại vết bẩn và tình trạng của bề mặt kim loại inox.
Tại sao phải làm sạch mối hàn inox?
Sau khi sử dụng phương pháp hàn TIG, MIG hoặc các phương pháp hàn khác, việc làm sạch khu vực hàn là rất quan trọng để tăng tuổi thọ và khả năng chống ăn mòn tại vị trí mối hàn. Tính chống ăn mòn của inox phụ thuộc vào lớp màng thụ động oxit crom tự động hình thành trên bề mặt kim loại.
Quá trình hàn có thể làm hỏng lớp màng bảo vệ này, giảm hàm lượng crom trên bề mặt kim loại và ngăn cản tái tạo màng thụ động một cách tự nhiên. Nhiệt độ cao trong quá trình hàn cũng có thể làm mất đi lớp bảo vệ và khiến inox mất đi tính chống ăn mòn. Nếu không làm sạch mối hàn, sẽ dẫn đến hiện tượng rỉ sét và nhiễm bẩn chéo như minh họa bên dưới.
Hơn nữa, vết hàn cháy đen, xỉn màu hay ố vàng gây làm mất tính thẩm mỹ trên bề mặt inox. Vì vậy cần sử dụng phương pháp để xử lý nhanh chóng giúp mối hàn trắng bóng đẹp, tính thẩm mỹ cao.
Các phương pháp xử lý mối hàn inox
Có rất nhiều cách làm sạch mối hàn inox, mỗi loại đều có những ưu nhược điểm nhất định và dưới đây là 3 phương pháp thường được sử dụng nhất:
Tìm hiểu thêm: Rỉ sét là gì ? 8 cách tẩy gỉ sét kim loại hiệu quả nhất
Làm sạch mối hàn inox bằng phương pháp cơ học
Nếu bạn đang muốn tẩy sạch vết hàn trên bề mặt inox, hãy cẩn thận khi sử dụng máy mài, máy đánh bóng, sáp đánh bóng hoặc bàn chải để tránh làm hỏng lớp màng thụ động trên bề mặt inox. Việc làm sạch này có thể giúp loại bỏ vết cháy hàn và các vết bẩn khác, tuy nhiên, nếu không thực hiện đúng cách, lớp thụ động sẽ bị loại bỏ, dẫn đến khả năng chống ăn mòn của inox bị giảm.
Phương pháp này thích hợp để tẩy các vết hàn trên bề mặt bằng phẳng, các chi tiết có thiết kế đơn giản, vị trí các mối hàn không bị khuất, các góc dễ tẩy. Nếu các mối hàn ở góc cạnh khuất, máy mài sẽ khó tiếp cận được.
Dù rẻ và nhanh, phương pháp này cũng đòi hỏi người thực hiện phải có tay nghề cao để đảm bảo chất lượng sản phẩm. Nếu không cẩn thận, các vết xước và lồi lõm có thể xảy ra. Hơn nữa, tác động cơ học lên vị trí mối hàn có thể làm phá hủy lớp thụ động trên bề mặt inox, làm giảm khả năng chống ăn mòn đặc biệt là ở ngoài trời.
Làm sạch mối hàn theo phương pháp hoá học
Phương pháp tẩy sạch mối hàn inox này thường sử dụng các loại hoá chất như gel, paste, dung dịch để làm sạch vết cháy đen. Việc sử dụng chổi để bôi, quét hoá chất trực tiếp lên vết hàn cần tẩy là đơn giản và hiệu quả.
Tuy nhiên, các hoá chất thường chứa hỗn hợp axit flohydric, axit nitric và sulfuric, có thể gây bỏng da và độc hại cho người sử dụng. Nếu không xác định đúng loại inox cần tẩy và sử dụng hoá chất không phù hợp, sẽ dẫn đến tình trạng inox bị ăn mòn tại các vị trí mối hàn.
Tuy nhiên, phương pháp này có ưu điểm là đơn giản và dễ dàng thực hiện. Hỗn hợp axit tẩy được sử dụng dưới dạng gel, không chảy loang và chỉ tập trung vào vết hàn cần tẩy mà không ảnh hưởng đến các bề mặt khác của inox.
Làm sạch mối hàn inox bằng phương pháp điện hoá
Bạn muốn làm sạch mối hàn inox một cách nhanh chóng, triệt để và an toàn? Hãy sử dụng phương pháp điện hóa cùng với máy chà điện hoá, dung dịch tẩy mối hàn và dòng điện một chiều tiêu chuẩn. Phương pháp này sử dụng dòng điện để loại bỏ vết cháy mối hàn inox một cách hiệu quả. Bạn chỉ cần đấu nối vật liệu cần tẩy sạch với điện cực (+) của máy tẩy và đầu chổi làm sạch nhúng vào dung dịch tẩy bóng, được nối với cực (-) của máy điện hoá. Quá trình oxi hóa khử sẽ xảy ra nhanh hơn, giúp làm sạch vết cháy hàn ngay cả khi nồng độ chất điện li trong dung dịch thấp.
Tuy nhiên, việc sử dụng dung dịch tẩy axit có thể gây ảnh hưởng đến người dùng khi hơi axit bay lên. Vì vậy, dung dịch tẩy trung tính đang được phát triển để khắc phục nhược điểm này. Dung dịch trung tính có thể loại bỏ vết cháy hàn trên bề mặt inox chậm hơn và bề mặt inox sau khi chà bóng cũng không được nhẵn bóng như dung dịch axit. Tuy nhiên, đây là loại dung dịch rất thân thiện và an toàn với con người, phù hợp với hầu hết các loại inox. Hãy lựa chọn dung dịch tẩy phù hợp để làm sạch mối hàn inox của bạn một cách hiệu quả và an toàn!
Làm sạch mối hàn inox theo cách nào tốt nhất?
Để làm sạch mối hàn inox, phương pháp tốt nhất hiện nay là sử dụng máy chà điện hoá cùng với dung dịch tẩy mối hàn và dòng điện một chiều tiêu chuẩn. Máy chà điện hoá sẽ giúp loại bỏ các vết cháy mối hàn inox một cách nhanh chóng, triệt để và an toàn. Phương pháp điện hóa loại bỏ vết cháy mối hàn inox là đấu nối vật liệu cần tẩy sạch là inox với điện cực (+) của máy tẩy và đầu chổi làm sạch nhúng vào dung dịch tẩy bóng, được nối với cực (–) của máy điện hoá. Khi có dòng điện chạy qua, quá trình oxi hóa khử xảy ra nhanh hơn, do đó việc chà sát đầu dẫn của cực âm lên vị trí mối hàn cần tẩy sẽ giúp làm sạch vết cháy hàn nhanh chóng.
Tuy nhiên, dung dịch tẩy mối hàn inox thường có tính axit, gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng. Hiện nay, dung dịch tẩy trung tính đang được phát triển để khắc phục nhược điểm của loại dung dịch tẩy axit. Mặc dù dung dịch trung tính có tốc độ loại bỏ vết cháy hàn trên bề mặt inox chậm hơn và giá thành cao hơn, nhưng lại cực kỳ thân thiện và an toàn với con người, phù hợp với hầu hết các loại inox.